Chenin Blanc: een lofzang op deze vergeten druif

Door Jan Geijtenbeek

In februari 2018 was ik, samen met Arjen van Duin en Erik van Duijn, op wijnreis in Frankrijk. We bezochten wijnhuizen en wijnbeurzen in de Loirestreek. Aan het eind van een leuke, maar toch ook wel erg lange en vermoeiende, dag van proeven, ontmoetten wij Philippe en Catharine. Een zeer charmant stel, zonder enige pretenties. En wat een wijnen! Niet alleen ik denk er zo over. De zoete wijnen van Delesvaux worden al jaren geprezen om hun uitzonderlijke kwaliteit. Zo kregen vele jaargangen hoge Parker scoren, tot wel 99/100 punten. Nou weet Parker ook niet alles, maar dit zegt toch wat. Ook Wine Spectator is erg lovend en schrijft: “Philippe Delesvaux verdient het om bij de elite van de Chenin-producenten in de Loire ingedeeld te worden.” Hoogste tijd om zelf dus één van hun wijnen goed onder de loep te nemen.

Wijnmakers in beeld - Philippe en Catharine Delesvaux

Delesvaux ligt in het Franse plaatsje Saint-Aubin-de-Luigné, net onder Angers in het departement Maine-et-Loire. Een plaatsje met iets meer dan 1000 inwoners. Philippe en Catharine werken in hun wijngaarden met de druivensoorten Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc en hun specialiteit, de Chenin Blanc. Van deze druif maken ze wijnen in verschillende stijlen: ‘sec’ (droog), ‘liquoreux’ (zoet), ‘moelleux’ (licht zoet, letterlijk fluweel) en ‘sec tendre’ (droog met een klein beetje restsuiker).

Het domein van Catherine en Philippe is 10,7 hectare groot. Van redelijk formaat dus, zeker vergeleken met de kleine 3 hectare waarmee ze begonnen in 1978. Het leuke is dat zij van origine eigenlijk helemaal geen wijnmakers zijn. Philippe is een Parijzenaar die tijdens zijn studie geologie per ongeluk verzeild is geraakt in de wijnbouw. Catharine komt uit Lille en werkte als schooljuf, totdat ze ook fulltime aan de slag ging in het wijnbedrijf. Zij zijn dus beiden geheel autodidact als het gaat om het maken van wijn.

Vanaf het begin hadden ze een duidelijke visie. Het doel was zo puur mogelijke wijnen te maken met een mooie spanning. Om dit te realiseren besloten ze 100% procent natuurlijk te werken, niet te chaptaliseren (aanzoeten van de most), de wijnen niet te filteren, de druiven spontaan te vergisten en geen enzymen of stabilisatoren toe te voegen. Ze werken vanaf het begin biologisch en later ook biodynamisch, sinds 2005 met Demeter certificering. De opbrengsten zijn laag en het oogsten gebeurt veelal met de hand. Het mooie aan de wijnen van Delesvaux is dat ze, ondanks de hoge concentratie, niet zwaar zijn, maar licht en verfrissend. Dit geldt zowel voor de droge als de zoete wijnen.

Proeven

Vandaag proef ik de nieuwe jaargang ‘Anjou - Feuille d’Or’ 2018. Philippe en Catherine streven ernaar dit cuvée droog te vinificeren, maar afhankelijk van de weersomstandigheden gedurende de jaargang lukt dit wel of niet. Sommige jaargangen zijn ‘sec’ (droog) en andere ‘sec tendre’ (droog met een beetje restsuiker). Jaargang 2018 is droog (Alc 13.5° - Ac 4.2 g/l – Residual sugar 2 g/l – pH 3.29) en zelfs een stuk strakker dan ik had verwacht. Ik opende de fles met het idee dat de wijn direct op dronk zou zijn, maar de wijn had echt even wat tijd nodig om los te komen. Ik heb de ontwikkeling van de wijn over een aantal dagen gevolgd. Deze wijn heeft 6 maanden fermentatie ondergaan bij 15 ° C en rijping op de lie gedurende 12 maanden in oude houten vaten.

Dag 1 - direct na het openen geeft de wijn minerale aroma’s en spanning in de mond, maar voor de rest is hij nog heel gesloten.
Na 4 uur - de wijn is inmiddels losgekomen. Nog wel strak en mineraal, maar geeft erg veel drinkplezier. Een mooie spanning in de mond, de wijn doet bijna denken aan een mooie Sancerre in de afdronk, door de kalkachtige mineralen. Dit was, mijns inziens, het mooiste moment om de wijn te drinken.
Dag 2 - de aroma’s van de wijn zijn echt veranderd, het fruit komt nu door. Nog steeds mineraal maar met name in de lengte blijft er wat tropisch fruit plakken. Geen strakke wijn meer, maar echt een Loire Chenin met wat krenterig fruit in de afdronk. Ook een mooi moment om de wijn te drinken.
Dag 4 - de wijn is nu rijk, met een rond mondgevoel en tropisch fruit in de afdronk. Het is inmiddels een heel andere wijn geworden. In eerste instantie lijkt de wijn wat vlak, maar in combinatie met het eten (salade met dressing van citroensap) is hij nog verrassend levendig.

Tot slot

Chenin Blanc kun je absoluut geen vergeten druif noemen. Toch is de ‘oude’ wereld stijl, zoals bij Delesvaux, wellicht wat in de vergetelheid geraakt. Ten onrechte, want je krijgt met deze wijn een hoop wijn voor je geld. Een wijn met veel karakter en bewaar potentieel en bovendien een wijn die je erg kan verrassen. Dat geldt voor alle wijnen van Philippe en Catharine. Mijn tip is dan ook zeker eens een fles Delesvaux uit het assortiment van de Wijntherapeut te proberen. Karafeer de fles dan wel ruim van tevoren, 2-4 uur maakt een groot verschil. Proost!

Voor wie meer wil lezen over Chenin Blanc

Oud versus nieuw
In Frankrijk staat een kleine 10.000 hectare Chenin Blanc aangeplant, waarvan het grootste gedeelte in het gebied Maine-et-Loire rondom de steden Angers en Tours. In dit gebied wordt de Chenin al gecultiveerd sinds de 9e eeuw. Maar de ‘nieuwe’ wereld heeft de ‘oude’ inmiddels lang en breed ingehaald. Tegenwoordig staat er alleen al in Zuid-Afrika bijna 20.000 hectare Chenin aangeplant. Het interessante is dat de stijl van de ‘nieuwe’ wereld enorm verschilt met die van de ‘oude’ wereld. In de ‘nieuwe’ wereld worden de wijnen als monocépage veelal droog geproduceerd en zijn ze bedoeld om jong te drinken. Al zijn er ook uitzonderingen. Maar nog vaker wordt de Chenin daar ingezet om wat frisheid in blends van bulkwijnen aan te brengen, bijvoorbeeld in combinatie met Chardonnay.

In de ‘oude’ wereld is dit anders, zeker bij Delesvaux. Hier toont de Chenin zich als een druif die bijna altijd interessante en spannende minerale wijnen geeft. Goede Loire Chenin, zowel droog als zoet, kan bovendien bijzonder lang rijpen. De druiven die aan de Loire geteeld worden hebben namelijk een dusdanig hoge zuurtegraad dat de wijnen op natuurlijke wijze conserveren. De beste droge wijnen kunnen soms wel 10 -30 jaar ouderen. De zoete wijnen worden zelfs een haast oneindig bewaarpotentieel toebedeeld, langer dan een mensenleven, zeker in de goede jaren.