Frappato & Gnocchi met Venkel
Vandaag proef ik een Frappato van het Siciliaanse wijndomein COS. Frappato is een relatief onbekende druivensoort die sinds de 17e eeuw wordt gecultiveerd op Sicilië, met name in de regio Vittoria. De druif wordt vaak geblend met de bekendere Nero d’Avola, maar Frappato kan ook gerust als monocépage gedronken worden en lijkt in vele opzichten op de Pinot Noir. Zeer geschikt voor liefhebbers van relatief lichte wijnen, met fruitige aroma’s en veel frisheid.
COS: een mythisch domein
De drie vrienden: Giambattista Cilia, Giusto Occhipinte en Cirino Strano waren net kersvers afgestudeerd als architect toen ze begonnen aan een nieuw avontuur. Ze stichtten in 1980, toen als de jongste wijnmakers van Italië, een nieuw wijndomein. Het domein werd vernoemd naar hun drie achternamen, Cilia, Occhipinte en Strano: COS. Ze begonnen heel klein, in de wijngaard van de vader van Giambattista Cilia en de eerste jaargang leverde slechts 1470 flessen op, maar een mythisch domein was geboren.
De wijnen van COS zijn, anders dan je wellicht zou verwachten in een warm Siciliaanse klimaat, niet krachtig en log, maar hebben verassend veel frisheid en lage alcoholpercentages. In de wijngaarden wordt biodynamisch gewerkt. Giusto Occhipinte zegt hierover in de New York Times het volgende: “het klimaat is perfect voor wijn maken, het is dom om hier niet biologisch te werken.”
Inmiddels is COS uitgegroeid tot een begrip in de wijnwereld. De wijnen ontvangen veel lovende recensies en wijnen als de Phitos Rosso en Cerasuolo di Vittoria krijgen hoge Parker scores, tot wel 95/100. Door Jancis Robinson wordt de Frappatto als volgt gerecenseerd: “12 maanden in beton. Dit was de wijn (in een eerdere jaargang) die mij zo’n fan maakte van Frappato. Fel kersenrood. Aromatisch en kruidig rood fruit. Een delicate droge structuur en opvallend veel lengte voor een wijn met zo’n delicaat en fris karakter. Wat kruidigheid in de lengte, maar het fruit verdwijnt nooit. Om van te watertanden, delicaat en niet eenvoudig.” (JH) – Jancis Robinson.
 |
 |
 |
Beton versus RVS en hout
Zoals genoemd in bovenstaande recensie worden de druiven van de Frappato op betonnen vaten gerijpt. Dit lijkt bijzonder, en is het ook, maar vroeger was dit heel normaal. In de Grieks-Romeinse tijd (2e eeuw voor Christus) was, naast amfora’s, beton de standaard. Pas later, in de 3e eeuw na Christus, namen de Romeinen het eikenhouten wijnvat van de Galliërs over en verspreidden deze over Europa.
Rijping op beton is inmiddels ruimschoots ingehaald door het alom geliefde hout, wat de nieuwe standaard geworden is samen met RVS. Toch wordt er, ongemerkt, nog steeds veel beton gebruikt bij de vinificatie van wijn, ook bij het beroemde Château Pétrus. En terecht, want beton heeft namelijk een aantal grote voordelen. Ten eerste: beton is net als hout poreus waardoor het lucht door laat, welke de wijn verder doet rijpen. Dit is niet mogelijk bij RVS. Ten tweede: beton geeft geen aroma’s af, zoals hout dat wel doet. Ten derde: beton controleert van nature de temperatuur beter dan hout of staal.
Mocht je geïnteresseerd zijn in meer wijnen op beton, er zijn een heel aantal wijnen in het assortiment van de Wijntherapeut. Bijvoorbeeld een Rioja van Telmo Rodriquez, de LZ. Wanneer je deze proeft merk je direct het verschil tussen een beton- en een hout gelagerde Rioja. Het fruit domineert en wordt niet gemaskeerd door hout, een aanrader. Verder worden alle wijnen van Grosbois, 100% Cabernet Franc, vergist en gerijpt op beton. Ook witte wijnen als de Lieth Silvaner van Jens Windisch en de Vinz Silvaner van Am Stein worden (deels) vergist en gerijpt op beton.
Proefnotities
Vandaag proef ik Cos Frappato jaargang 2018. Mijn eerste aanraking met deze wijn was jaargang 2015, die had veel fruit en was snel op dronk. Deze is net iets anders, na het openen merk je dat deze even wat tijd nodig heeft. Hij heeft net wat meer zuren, deze kunnen aan het begin wat dominant zijn, maar het is aan te bevelen om de wijn even goed te karafferen. Hierna komt de wijn dan mooi los. Op een subtiele manier knalt de wijn het glas uit. Wat een fruit! Misschien nog wel mooier en spannender dan 2015. In de mond is de wijn elegant met een zeer verfijnde structuur. Er is nergens hout te bekennen, wat maakt dat de drinkbeleving erg puur is. Een heel mooi glas wijn, als een lichte Bourgogne maar dan met fabelachtige Italiaanse aroma’s. Serveer licht gekoeld, rond de 14-16°C, in een Bourgogne glas.
 |
 |
 |
Wijn/spijs
Gnocchi met venkel (hoofdgerecht voor 4 personen).
Gnocchi (of gnocchi di patate) is een pastavariant met aardappel en één van mijn favoriete pastasoorten. De zachte textuur van de gnocchi is heerlijk in combinatie met salieboter of tomatensaus en natuurlijk flink wat geraspte Parmezaanse kaas. Belangrijk is om het gnocchideeg te maken terwijl de aardappelen nog gloeiend heet zijn. Kneed het deeg lichtjes en kort want anders blijft het om meer bloem vragen en dan wordt de gnocchi te droog. Voor een volledige maaltijd is het goed om er een lekkere salade bij te serveren.