Er is weer een nieuwe telg opgenomen in de collectie van de Wijntherapeut: L’azienda agricola Primosic. Dit typische familie wijnhuis - uit het noordoosten van Italië - is met name geselecteerd op zijn expressieve en volwassen Pinot Grigio’s. Al jaren zochten wij naar een echt goede Pinot Grigio en die hebben wij bij Marko Primosic gevonden. Naast deze Grigio’s maakt de familie ook fantastische wijnen van lokale druivensoorten zoals: Refosco, Friulano en Ribolla Gialla. En ook prachtige wijnen van meer internationale druiven zoals Sauvignon Blanc en Merlot. Want wonderwel doen ook deze druiven het heel goed op de arme gronden van de Collio.
Enige kennis over de regio Gorizia en de achtergrond van het gebied helpt om de wijnen beter te begrijpen. Vandaar even een korte introductie van deze onbekende streek waar veel van Italisch beste witte wijnen vandaan komen. Gorizia - Italiaans of Slavisch? Primosic bevindt zich in de regio Friuli-Venezia Giuli, een regio in het noordoosten van Italië die grenst aan Veneto, Oostenrijk, Slovenië en de Adriatische zee. Een gebied dat in 2017 is samengesteld uit de vier provincies Triëst, Pordenone, Udine en Gorizia. Hoewel het totale gebied nog geen drie procent van het oppervlak van Italië beslaat worden er maar liefst tien DOC’s en vier DOCG’s onderscheiden. Met name het oostelijke gelegen Gorizia, staat het bekend als hét gebied voor mooie Italiaanse witte wijn. Maar liefst 85% van alle wijn die hier wordt gemaakt is wit.
Binnen Gorizia worden een aantal aparte gebieden onderscheiden waarbij Collio-Goriziano, of Collio in het kort, wordt gezien als het beste deel. Collio ligt in het uiterste oosten direct aan de grens met Slovenië, aan de voet van de Sloveense Alpen en nabij de rivier de Soča. Hier bevindt zich ook het wijnhuis Primosic, in de plaats Oslavia. Dit gebied is pas in 1919, na de eerste wereldoorlog, aan Italië toegevoegd. Daarvoor was het onderdeel van het Oostenrijks-Hongaarse rijk. Na de tweede wereldoorlog werd een groot deel Joegoslavisch, wat later weer Slovenië werd. Het wijngebied Collio ligt nu in Italië, maar voor een groot deel ook in Slovenië.
In dit gebied zijn zo’n 350.000 inwoners die het Friulaans, de lokale Zuid-Slavische taal, als hun eerste taal betitelen. Zij voelen een sterke verbondenheid met hun Slavische achtergrond. Deze verbondenheid zie je ook sterk terug in de lokale wijnen.
De wijnen zijn eigenlijk atypisch voor Italië, met eigen (inheemse) druivensoorten, een relatief hoge zuurtegraad en lagere alcoholpercentages. Daarnaast worden sinds de jaren ’90 de oude Slavische vinificatiemethodes weer toegepast in de wijnbouw, zoals het maken van wijnen met schil weking: de zogenaamde ‘Orange Wines”.
Kortom een zeer spannende regio voor de wijnbouw, met een geheel eigen karakter, Italiaans maar vooral ook Friulaans.
Pinot Grigio is bij veel mensen populair. Ik denk vanwege zijn ‘neutraliteit’. Gangbaar is dat je bij Pinot Grigio een frisse, droge neutrale wijn kan verachten, misschien met iets van citrus en stenigheid. Dan mag je al wel van geluk spreken want de meeste Grigio’s zijn zo onzichtbaar dat je ze nauwelijks proeft. Of ze zijn ‘zoetig’, ‘snoepjesachtig’, plakkerig en laf. Daarom zijn er onder de echte wijnliefhebbers ook Grigio haters. In Italië komt zoveel van dit type Pinot Grigio dat het lijkt of ze er meren vol van hebben. Maar in Italië worden ook fantastisch goede Grigio’s gemaakt o.a. in Alto Adige en in Friuli-Venezia- Giulia. En juist in dat laatste gebied en dan vooral in de Colli Orientali kun je wijnen vinden van een uitzonderlijke helderheid en gebeitelde precisie.
